Czarny bez (Sambucus nigra) występuje w całej Europie, północno-zachodniej Afryce i w Azji Mniejszej. Powszechnie spotyka się go również w Polsce na nizinach i w niższych partiach gór.
Nazwa rośliny pochodzi od koloru owoców, którymi są lśniące, czarne lub czarnofioletowe pestkowce.
W lecznictwie od dawna wykorzystywane są zarówno kwiaty (Sambuci flos), jak i owoce bzu czarnego (Sambuci fructus).
Jak działa czarny bez?
Wyniki prowadzonych w ostatnich latach badań naukowych zarówno dla całych surowców, czyli kwiatów i owoców bzu czarnego,
jak i związków z nich wyizolowanych wskazują, że mają one wielokierunkowe działanie, obejmujące m.in. efekt:
- napotny
- przeciwzapalny
- przeciwwirusowy
- przeciwbakteryjny
- antyoksydacyjny
- wykrztuśny
- immunomodulujący
- hipoglikemiczny
- obniżający poziom lipidów
Działanie przeciwbakteryjne czarnego bzu
Wyciąg z owoców bzu czarnego hamuje wzrost odpowiedzialnych za infekcje górnych dróg oddechowych paciorkowców (m.in. Streptococcus pyogenes).
W pracy Herst i wsp. stwierdzono ponadto znaczną aktywność wyciągów z liści i owoców bzu czarnego wobec licznych patogenów szpitalnych, w tym m.in. wobec opornych na metycylinę szczepów gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus),
a także bakterii gram-ujemnych (Salmonella poona, Pseudomonas aeruginosa).
Działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne czarnego bzu
W pracy Mohammadsadghi i wsp. zaobserwowano hamowanie wzrostu szczepów Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus, Salmonella thypi, Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli i drożdżaków Candida albicans przez metanolowy wyciąg z owoców bzu czarnego.
Za działanie przeciwbakteryjne ekstraktów
z Sambucus nigra odpowiadają najprawdopodobniej garbniki (pochodne kwasu galusowego, hydroksycynamonowego, kawowego) i triterpeny
(alfa- i beta-amyryna, kwas oleanowy).
Działanie przeciwwirusowe czarnego bzu
W badaniach in vitro wykazano, że wyciągi z owoców Sambucus nigra mają zdolność do hamowania namnażania się wirusów grypy typu A (H5N1) i typu B w kulturach komórkowych. Stwierdzono, że za bezpośrednią aktywnością wobec wirusa grypy H1N1 odpowiedzialne są prawdopodobnie flawonoidy: 5,7,3´,4´-tetrametoksykwercetyna oraz ester dihydromirycetyny
i kwasu 3,4,5-trihydroksycykloheksanokarboksylowego.
Aktywność przeciwwirusowa wyciągów z bzu czarnego związana jest najprawdopodobniej z ich zdolnością do blokowania hemaglutyniny – białka powierzchniowego wirusa, które umożliwia jego wniknięcie do komórki gospodarza.
Surowce uzyskiwane z bzu czarnego są aktywne także wobec innych wirusów, w tym m.in. wobec wirusa opryszczki wargowej (Herpes simplex virus, HSV).
Działanie immonomodulujące czarnego bzu
Działanie immonomodulujące związane jest z nasilaniem produkcji cytokin, co z kolei prowadzi do aktywacji fagocytów (komórki żerne) i ułatwia ich migrację do zainfekowanego miejsca.
Za aktywność immunomodulującą odpowiada frakcja wielkocząsteczkowa (polisacharydy) ekstraktów z owoców oraz kwiatów bzu czarnego.
Działanie antyoksydacyjne czarnego bzu
Działanie antyoksydacyjne wykazują związki antocyjanowe bzu czarnego. Badania laboratoryjne wykazały, że już niewielkie ich stężenia (4 mcg/ml) w sposób wydajny regenerują alfa-tokoferol z rodników tokoferoksylowych w modelu peroksydacji lipidów.
Działanie przeciwutleniające oraz zdolność do wnikania do śródbłonka naczyń i ich uszczelniania są istotnym elementem wzmacniania naturalnej odporności na infekcje.
Działanie napotne czarnego bzu
ØKorzystnym działaniem u pacjentów z objawami grypy bądź przeziębienia jest również efekt napotny ekstraktów z Sambucus nigra. Działanie to związane jest z obniżeniem progu pobudzenia ośrodków termoregulacji oraz ze zwiększeniem wrażliwości gruczołów potowych na temperaturę. Za tego typu działanie odpowiedzialne są najprawdopodobniej obecne w surowcu flawonoidy.
Działanie wykrztuśne czarnego bzu
Wyciągi z bzu czarnego mogą również wykazywać działanie wykrztuśne – związane z obecnością triterpenów.
Związki te, drażniąc zakończenia nerwowe w błonie śluzowej żołądka, pobudzają ośrodek nerwu błędnego. W efekcie dochodzi do zwiększonego wydzielania wodnistego śluzu w drogach oddechowych i ułatwienia odkrztuszania, wspomaganego dodatkowo przez spazmolityczne działanie flawonoidów.
Wyciągi z bzu czarnego mogą zatem okazać się pomocne w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych.
Badania kliniczne czarnego bzu
W randomizowanym badaniu klinicznym przeprowadzonym w sezonie grypowym na grupie 60 pacjentów stwierdzono, że przyjmowanie produktu na bazie ekstraktu z bzu czarnego powoduje szybsze o średnio 3-4 dni ustąpienie symptomów grypy w porównaniu do grupy przyjmującej placebo.
Gdzie znajdziesz czarny bez?
- składniki aktywne pochodzenia naturalnego
- bez dodatku cukru, sztucznych słodzików, konserwantów, nie zawiera alkoholu
- synergiczne działanie składników aktywnych
- aż 1500 mg ekstraktu (5:1) z owoców czarnego bzu w 1 dawce – co stanowi ekwiwalent 7500 mg świeżych owoców bzu czarnego + opatentowana mieszanka ziół + witaminy
- doskonały smak, łatwe podawanie
- może być stosowany oddzielnie lub jako dodatek do żywności, napojów
Najnowsze komentarze