Coraz więcej osób jest alergikami, uczuleniowcami, bo coraz więcej substancji nas uczula, wywołując różne dolegliwości – oprócz kataru siennego także miejscowe zaczerwienienie skóry, łzawienie oczu, swędzenie podniebienia, gardła, chrypkę, obrzęki, bóle głowy, rozdrażnienie i brak apetytu, biegunkę i bóle brzucha. Uczulenie (alergia) może objawiać się więc na wiele sposobów i dotyczyć różnych narządów – od głowy aż prawie po stopy, bo wszystko zależy od rodzaju alergii. Pierwotną przyczyną tych wszystkich nieprzyjemnych manifestacji jest alergen – czynnik uczulający. Może się nim stać każda, z pozoru niegroźna substancja. Podobno do 2020 roku ok. 50% naszego społeczeństwa będzie miało jakiś rodzaj alergii.
Każda alergia (uczulenie) jest nieprawidłową reakcją systemu odpornościowego na czynnik, który wywołuje szereg gwałtownych reakcji w organizmie.
Jak to działa?
Kiedy alergen dostanie się do ustroju, ów broni się zwiększając produkcję histaminy. Ta substancja zgromadzona w komórkach tucznych skóry, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego – pełni ważną rolę w mechanizmie obronnym. Pieczenie skóry po wbiciu drzazgi, ukłuciu komara, zadrapaniu itd. to właśnie efekt działania histaminy, uwolnionej z komórek tucznych w celach obronnych! Swoją złą sławę histamina zawdzięcza jednak reakcji typu alergicznego, kiedy bodziec nie jest wcale niebezpieczny, organizm wyzwala więc histaminę całkiem niepotrzebnie. Objawy alergii i jej rodzaje mogą zmieniać się z wiekiem. Oto krótki „przegląd alergiczny”.
Katar sienny
To alergiczny nieżyt nosa, wywołany głównie nadwrażliwością na obecność pyłków roślinnych w powietrzu. Ponieważ są one wszędobylskie, reakcje uczuleniowe mogą być nagłe i długotrwałe. Alergia tego typu występuje w czasie pylenia roślin. Niektóre rośliny pylą już od stycznia (nawet w naszym klimacie, gdy trwa zima!), zatem ten rodzaj uczulenia może dokuczać przez kilka miesięcy w roku. Najbardziej charakterystyczne objawy to łzawienie oczu, wyciek z nosa lub jego blokada (zapchanie) oraz kichanie i podrażnienia śluzówek.
Alergia pokarmowa
W tym rodzaju uczulenia (na pożywienie) mogą wystąpić: wymioty, nudności, biegunka, zaparcia, bóle brzucha. Często pierwszym objawem jest wzdęcie brzucha, kolka jelitowa, utrata łaknienia, przykry zapach z ust oraz… świąd odbytu! Alergia pokarmowa może być także przyczyną zmian ze strony innych układów czy narządów. Pojawiają się więc: zmęczenie, nadmierna senność, bóle głowy, trudności w koncentracji i nadpobudliwość. Najczęściej uczulającymi pokarmami są białka mleka krowiego (kazeina) lub jego cukier (laktoza), białka jajek, owoce sezonowe (truskawki!), warzywa (pomidory, seler), orzechy (zwłaszcza ziemne) i wiele innych.
Alergie skórne – od wysypki po AZS
To kolejny rodzaj uczulenia, ale dotyczący skóry. Powstaje na ogół pod wpływem substancji roślinnych lub zwierzęcych (sierść kota, psa), związków chemicznych (lateks), metali (nikiel, chrom), lub żywności. Może być więc skutkiem fizycznego kontaktu skóry z alergenem (kosmetyk, nikiel w biżuterii noszonej na ciele, lateksowe rękawiczki), ale też spożycia pewnych produktów. Objawami są: pokrzywka (świąd i wodniste pęcherzyki na skórze), różne postaci egzemy (wyprysku). Alergie skórne powodują zmiany na skórze – jej zaczerwienienie, suchość, wywołujące ból i swędzenie. Zaostrzenie uczulenia skórnego to atopowe zapalenie skóry (AZS).
Jak się bronić przed alergią?
W przypadku niektórych rodzajów alergii daje się uniknąć zaostrzeń przez unikanie alergenów. Najpierw jednak należy je zidentyfikować, a potem starać się wyeliminować ze swojego najbliższego otoczenia.
Biorąc jednak pod uwagę różnorodność substancji, z którymi się stykamy i które mogą wywołać taką reakcję organizmu, oraz stałą obecność związków alergizujących w środowisku – to zadanie staje się bardzo trudne, a często wręcz niemożliwe….
Z pomocą przychodzi grupa leków antyalergicznych, są to głównie preparaty antyhistaminowe, najczęściej doustne, które hamują wydzielanie histaminy w organizmie. Leki antyhistaminowe są dostępne bez recepty, ale nie oznacza to, że pacjent może z nich korzystać bez umiaru. Wśród takich leków OTC są m.in. loratadyna i cetyryzyna, które charakteryzują się długim czasem działania, co jest szczególnie ważne, bowiem blokują niekorzystne efekty działania histaminy. Dowiedziono także, że leki antyhistaminowe posiadają również właściwości przeciwzapalne. Skuteczność leków antyhistaminowych doustnych jest największa w alergiach górnych dróg oddechowych (pyłkowicy) oraz w ostrej pokrzywce. W niektórych rodzajach alergii skuteczne jest miejscowe podawanie leków – donosowo, wziewnie (za pomocą inhalatorów), do worka spojówkowego i na skórę. Zaletą takiego podania leków jest możliwość uzyskania dużego miejscowego stężenia i uniknięcie ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Ponadto początek działania leków miejscowych, np. obkurczających naczynia krwionośne jest zwykle szybszy niż podanego doustnie.
Tylko w przypadku objawów zagrażających życiu (wstrząs anafilaktyczny) czy silnego zaostrzenia alergii lepiej podać leki ogólnie, a nawet dożylnie.
Ważna jest też specjalistyczna pielęgnacja – w przypadku uczuleń skórnych używanie aptecznych preparatów do mycia i pielęgnacji (emolientów). W katarze siennym wskazane jest stosowanie sprejów z wodą morską lub solą fizjologiczną, które pomagają w codziennej higienie, gdyż usuwają z błony śluzowej nosa alergeny. W przypadku alergicznego zapalenia spojówek po złagodzeniu ostrych objawów warto stosować krople do oczu – tzw. sztuczne łzy, które pomogą usunąć zanieczyszczenia z powierzchni gałki ocznej.
Najnowsze komentarze